تا حالا در یک اداره برای یک کار کوچک، کلافه شده‌اید؟ منظورمان همان زمان‌هایی است که شما را به این و آن پاس می‌دهند! این حس کلافه‌کننده، دقیقاً نتیجه نبودِ توانمندسازی کارکنان است. توانمندسازی یعنی به جای اینکه کارمندان فقط منتظر دستور باشند، به آن‌ها استقلال و ابزار لازم را بدهیم تا خودشان تصمیم بگیرند و کارها را راه بیندازند. آمارها هم این موضوع را ثابت می‌کنند؛ شرکت‌هایی که به کارکنانشان اعتماد می‌کنند و آن‌ها را توانمند می‌سازند، تا ۲۱٪ بهره‌وری بیشتر و ۱۷٪ ماندگاری بالاتر در تیم‌هایشان دارند.
پس اگر دنبال یک تیم موفق و شاداب هستید، باید اول از همه آن‌ها را توانمند کنید. در این مقاله از پارس رایانه شاپرک، می‌خواهیم توضیح دهیم که این توانمندسازی چیست و چطور می‌شود آن را در تیم خودتان اجرا کنید.
بیشتر بخوانید» یکی از مهم‌ترین موارد در توانمندسازی کارکنان، بحث آموزش است. به منظور آشنایی با انواع روش‌های آموزش کارکنان و انتخاب استراتژی مناسب برای سازمان روی لینک کلیک کنید.
تعریف توانمندسازی کارکنان
توانمندسازی کارکنان یعنی به جای اینکه به کارمندتان یک نقشه بدهید و بگویید دقیقاً از همین مسیر برو، به او یک قطب‌نما، ابزارهای لازم و مقصد را می‌دهید و به او اعتماد می‌کنید که بهترین راه را خودش پیدا کند. به زبان ساده، توانمندسازی یعنی به کارکنان خود دانش، منابع و اختیار لازم را بدهید تا بتوانند در حوزه کاری خودشان، بدون نیاز به اجازه گرفتن‌های مداوم، تصمیمات هوشمندانه بگیرند. در چنین فضایی، کارمند دیگر یک اپراتور ساده نیست که فقط دستور اجرا کند، بلکه احساس می‌کند مالک کار خودش است و مسئولیت نتایج آن را با جان و دل می‌پذیرد!
مزایای توانمندسازی کارکنان
وقتی به تیمتان اعتماد می‌کنید و دستشان را برای تصمیم‌گیری باز می‌گذارید، اتفاقات فوق‌العاده‌ای می‌افتد. این کار یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه است که هم به نفع کارمندان و هم به نفع کل سازمان تمام می‌شود. بیایید ببینیم مهم‌ترین مزایای آن چیست:
- وقتی کارمندان برای هر تصمیم کوچکی منتظر تأیید مدیر نمانند، سرعت کارها به شکل چشمگیری بالا می‌رود.
- حس استقلال و ارزشمندی، بهترین انگیزه برای هر کسی است و رضایت شغلی را به شدت افزایش می‌دهد.
- کارمندی که اختیار عمل دارد، جرئت پیدا می‌کند تا ایده‌های نو را امتحان کند و راه‌حل‌های بهتری برای مشکلات پیدا کند.
- کارمندان توانمند می‌توانند مشکلات مشتریان را در همان لحظه حل کنند و این یعنی تجربه‌ای عالی برای مشتری.
- هیچکس دوست ندارد در محیطی کار کند که احساس بی‌اهمیت بودن کند. توانمندسازی باعث می‌شود استعدادها در سازمان شما بمانند.
- وقتی افراد مسئول تصمیم‌هایشان هستند، با دقت و تعهد بیشتری کار می‌کنند و همه خود را در موفقیت تیم شریک می‌دانند.
- در یک کلام، توانمندسازی به شما کمک می‌کند یک تیم قوی، مستقل و متعهد بسازید که همه در آن احساس خوبی دارند و برای یک هدف مشترک تلاش می‌کنند.
در یک کلام، با دادن اختیار به تیمتان، هم کارها سریع‌تر پیش می‌رود و هم کارمندانی باانگیزه‌تر و وفادارتر خواهید داشت.
انواع توانمندسازی در سازمان
توانمندسازی دو جنبه اصلی دارد: یکی روی خود افراد تمرکز دارد و دیگری به کل سازمان نگاه می‌کند.
توانمندسازی فردی
این نوع توانمندسازی مستقیماً روی هر یک از کارمندان شما زوم می‌کند. هدف این است که به هر فرد کمک کنیم اعتمادبه‌نفس، مهارت و استقلال لازم را برای انجام کارش به بهترین شکل پیدا کند. وقتی یک کارمند به صورت فردی توانمند باشد، احساس می‌کند کنترل کارش دست خودش است، از حل کردن چالش‌ها نمی‌ترسد و می‌داند که حضورش در سازمان واقعاً مهم است.
بیشتر بخوانید» آشنایی با مدل‌های ارزیابی عملکرد کارکنان
توانمندسازی سازمانی
اینجا دیگر نگاهمان کلان‌تر است و به کل سیستم، ساختارها و به‌خصوص مدیران نگاه می‌کنیم. توانمندسازی سازمانی یعنی مطمئن شویم که مدیران یاد گرفته‌اند چطور به تیمشان اعتماد کنند، وظایف را درست واگذار کنند و یک محیط کاری حمایت‌گر بسازند که در آن، همه فرصت رشد و استقلال داشته باشند.
پیامدهای توانمندسازی کارکنان
توانمندسازی فقط یک سری قانون و دستورالعمل نیست، بلکه یک حس درونی است. وقتی این چهار حس زیر در کارمندان شما زنده شود، یعنی در مسیر درستی قرار دارید:
احساس معنی‌دار بودن (Meaning)
این مورد یعنی کارمند شما احساس می‌کند کاری که انجام می‌دهد، بی‌هدف و پوچ نیست. او باور دارد که کارش در راستای یک هدف بزرگ‌تر و ارزشمند است و فقط برای پر کردن ساعت کاری یا گرفتن حقوق، به سر کار نمی‌آید!
احساس شایستگی (Competence)
کارمندی که احساس شایستگی می‌کند، با خود می‌گوید: «من از پس این کار برمی‌آیم!». او به توانایی‌ها و مهارت‌هایش برای انجام موفقیت‌آمیز وظایفش ایمان دارد. شما به عنوان مدیر می‌توانید با آموزش و تشویق، این حس را در تیم خود تقویت کنید.
احساس خودمختاری یا حق انتخاب (Choice)
خودمختاری یا حق انتخاب، یعنی کارمند حس کند که اختیار کارش دست خودش است. مجبور نیست برای هر قدمی منتظر دستور بماند و خودش تصمیم می‌گیرد چطور وظیفه‌اش را انجام دهد. این حس کنترل، انگیزه فوق‌العاده‌ای به او خواهد داد و تاثیرات مثبت زیادی دارد.
احساس مؤثر بودن (Impact)
احساس مؤثر بودن به این معناست که کارمند شما عمیقاً باور کند که بود و نبودش در سازمان فرق می‌کند و تلاش‌هایش واقعاً روی نتایج تأثیرگذار است. وقتی افراد ببینند کارشان دیده می‌شود و در موفقیت تیم نقش دارند، با تمام وجود برای بهتر شدن تلاش می‌کنند.
معرفی الگوهای توانمندسازی
برای اینکه توانمندسازی را در عمل پیاده کنید، مدل‌های مختلفی وجود دارد. بیایید چند مدل از معروف‌ترین‌ها الگوهای توانمندسازی را بررسی کنیم:
الگوی باون و لاولر
این الگو می‌گوید برای توانمندسازی، باید یک “جعبه ابزار” کامل در اختیار کارمندتان بگذارید. این جعبه ابزار چهار چیز اصلی دارد: اطلاعات (بداند در شرکت چه خبر است)، پاداش (بر اساس عملکردش تشویق شود)، دانش (مهارت‌های لازم را یاد بگیرد) و قدرت (اختیار تصمیم‌گیری داشته باشد).
الگوی توماس و ولتهوس
این الگو همان چهار حس کلیدی را که در بخش قبلی توضیح دادیم، اساس کار می‌داند. از نظر این مدل، وظیفه اصلی شما به عنوان مدیر این است که شرایطی را فراهم کنید تا چهار پیامد اصلی، یعنی معنی‌دار بودن، شایستگی، حق انتخاب و مؤثر بودن، در کارمندانتان بیدار شود.
الگوی آلفرد باندورا
این الگو، توانمندسازی را مثل کار یک مربی حامی می‌بیند. یعنی شما باید هوای کارمندانتان را داشته باشید، در شرایط سخت از آن‌ها حمایت کنید، به آن‌ها انگیزه بدهید، افراد موفق را به عنوان الگو به بقیه معرفی کنید و اختیارات لازم را به آن‌ها بدهید تا احساس کنترل بیشتری داشته باشند.
جمع بندی
خلاصه اینکه، توانمندسازی کارکنان یک دکمه نیست که آن را فشار دهید و همه چیز یک شبه درست شود! این یک تغییر فرهنگ و یک سرمایه‌گذاری بلندمدت روی آدم‌های سازمان شماست. با قدم‌های کوچکی مثل اعتماد کردن به تیم، گوش دادن به ایده‌هایشان و دادن اختیار عمل بیشتر به آن‌ها شروع کنید. با این کار محیطی ایجاد می‌کنید که همه از کار کردن در آن لذت می‌برند و احساس ارزشمندی می‌کنند. اگر در این زمینه نیاز به کمک دارید و مایلید با کمک نرم افزارهای متنوعی که در این زمینه وجود دارد به توانمندسازی کارمندان خود کمک کنید، می‌توانید روی تیم پارس رایانه شاپرک حساب کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
حالا شما به ما بگویید؛ در محیط کارتان چقدر احساس توانمندی می‌کنید؟ به نظر شما بزرگ‌ترین مانع برای توانمندسازی کارکنان در سازمان‌های ایرانی چیست؟ نظراتتان را در بخش دیدگاه‌ها برایمان بنویسید.
